Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego

Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne

oraz

Katedra Języków i Kultur Afryki UW

zapraszają na

debatę z cyklu „Afryka na Koszykowej”

w dn. 24 kwietnia o godz. 18.00 w formule on-line pt.

DEKOLONIZACJA AFRYKI PORTUGALSKIEJ PO REWOLUCJI GOŹDZIKÓW

Obchodzona w tym roku 50 rocznica wybuchu Rewolucji Goździków (Revolução dos Cravos, 25 IV 1974), która położyła kres autorytarnemu salazarowskiemu Nowemu Państwu (Estado Novo) oraz dyktaturze Marcela Caetano i zapoczątkowała przemiany demokratyczne w Portugalii, jest celebrowana także w polskim środowisku portugalistycznym. 25 kwietnia na Wydziale Neofilologii UW w Zakładzie Interdyscyplinarnych Badań nad Krajami Języka Portugalskiego odbędzie się międzynarodowe sympozjum zatytułowane „Kwietniowe Wykłady” (Palestras de Abril), poświęcone konsekwencjom Rewolucji w Portugalii oraz w jej dawnych zamorskich terytoriach. Tego samego dnia wieczorem w Bibliotece przy ul. Koszykowej 26/28 odbędzie się wernisaż wystawy „Dziedzictwo Goździka”, na której będzie można zapoznać się z historią Portugalii i portugalskich ruchów wolnościowych, tłumionych przez pięć dekad.

Biblioteka wraz z Polskim Towarzystwem Afrykanistycznym oraz Katedrą Języków i Kultur Afryki UW w przededniu tych komemoratywnych wydarzeń naukowych i kulturalnych pragną zaprosić na debatę afrykanistyczną, w czasie której zaproszeni do udziału Prelegenci porozmawiają o konsekwencjach Kwietniowej Rewolucji dla Afryki. Tematem rozmowy będzie proces dekolonizacji afrykańskich kolonii Portugalii – Angoli, Mozambiku, Wysp Zielonego Przylądka, Gwinei Bissau oraz Wysp Świętego Tomasza i Książęcej. Prelegenci zastanowią się, m.in., nad: wyboistą drogą dawnych portugalskich kolonii do niepodległości, naznaczoną krwawymi wojnami antykolonialnymi; stosunkiem państw socjalistycznych do ich dekolonizacji; procesem formowania się ruchów niepodległościowych w koloniach afrykańskich; wpływie kolonializmu portugalskiego na postkolonialny charakter nowych krajów; uwarunkowaniami ideologicznymi ich młodych literatur oraz nad implikacjami tzw. luzofonii afrykańskiej dla budowania nowych narodów.

W debacie wezmą udział: dr hab. Wojciech Charchalis, prof. UAM, prof. dr hab. Tadeusz Iwiński, dr Eugeniusz Rzewuski oraz dr Łukasz Żądło. Rozmowę poprowadzi dr hab. Renata Díaz-Szmidt, przewodnicząca PTAfr.

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy zaprasza 23 kwietnia o godz. 18:00 na spotkanie z Lilianą Bardijewską, autorką książek, słuchowisk i sztuk dla dzieci, krytyczką literacką i teatralną, tłumaczką z języków bułgarskiego i angielskiego.

Liliana Bardijewska ma w swoim dorobku 20 książek, kilkanaście słuchowisk oraz tyle samo sztuk teatralnych dla dzieci. Książki Zielony wędrowiec (2001) oraz Dom ośmiu tajemnic (2006) otrzymały tytuł „Książki Roku” PS IBBY. Dom ośmiu tajemnic został ponadto wpisany na Międzynarodową Honorową Listę IBBY, zaś książka Księżniczka Koronka i książę Hafcik (2012) na Listę Skarbów Muzeum Książki Dziecięcej. Pisarka jest też laureatką I nagrody w konkursie literackim im. Astrid Lindgren (2023). Warto również zaznaczyć, że spektakl Zielony wędrowiec w wykonaniu Teatru Banialuka został uhonorowany Złotą Maską (reżyseria: Paweł Aigner).

Liliana Bardijewska jest także autorką licznych recenzji z zakresu teatru lalkowego, które ukazywały się na łamach „Gazety Wyborczej”, „Teatru Lalek”, „Teatru” i „Sceny”, a także recenzji z obszaru książki dla dzieci („Guliwer”, „Nowe Książki”). Jej słuchowiska dla dorosłych Za drzwiami oraz Niebieskie Migdały otrzymały nagrody w konkursach organizowanych przez ZAiKS i Program II Polskiego Radia.

Za swoją twórczość teatralną została odznaczona Srebrnym Medalem Gloria Artis (2010), a za całokształt twórczości literackiej dla dzieci – nagrodą Stowarzyszenia Autorów ZAiKS (2022) oraz Pegazikiem (2011).

Spotkanie z Lilianą Bardijewską odbędzie się w sali konferencyjnej na pierwszym piętrze budynku „Plomba”.

Wywiad przeprowadzi red. Ewa Gruda.

Zespół projektu Zapis Pamięci Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” w Polsce zaprasza do wysłuchania dwóch opowieści o wypełnianiu pustych miejsc w historii dzieciństwa i odnawianiu zerwanych relacji w doświadczeniu dzieci uratowanych z Zagłady.

Joanna Sobolewska-Pyz, była przewodnicząca Stowarzyszenia, inicjatorka projektów edukacyjnych poświęconych utrwalaniu pamięci o Zagładzie, opowie o wieloletnim poszukiwaniu wiedzy o żydowskich rodzicach, których nie było jej dane poznać, oraz osobach, które niosły ratunek. O odnalezieniu po osiemdziesięciu latach pamiętnika żydowskiego policjanta, który wyniósł ją z getta, a mamę i babcię wyprowadził z Umschlagplatzu.

Anna Liro opowie dramatyczną historię swojej matki, która zaopiekowała się dzieckiem przyjaciół, Tolkiem Wajnsztajnem. O ukrywaniu chłopca, pozostawieniu go w pociągu, przygarnięciu przez rodzinę Bulików, powojennej zagranicznej adopcji i ponownym spotkaniu po ośmiu dekadach z rodziną pani Anny.

Te dwa przykłady pokazują, jak dramatyczne i trudne było ratowanie żydowskiego dziecka i jak wyjątkowymi ludźmi byli ci, którzy zdecydowali się ponieść związane z tym ryzyko. Więcej wspomnień można przeczytać w liczącym już ponad 220 relacji internetowym archiwum Zapis Pamięci, które będzie zaprezentowane podczas spotkania wraz z innymi, cyfrowymi i tradycyjnymi publikacjami poświęconymi losom Dzieci Holocaustu.

W programie spotkania przewidziano rozmowę widzów z prelegentkami i przewodniczącą Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” w Polsce, Jadwigą Gałązką.

Stowarzyszenie „Dzieci Holocaustu” w Polsce skupia osoby ocalone z Zagłady, które ze względu na żydowskie pochodzenie były skazane przez okupanta hitlerowskiego na eksterminację i z tego powodu przebywały w gettach, obozach koncentracyjnych, obozach zagłady lub zmuszone były do ukrywania swojej tożsamości, przy czym w dniu rozpoczęcia II wojny światowej miały nie więcej niż 13 lat lub urodziły się w czasie wojny.

Zapis Pamięci jest projektem edukacyjnym Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” w Polsce. Na projekt składają książki i e-booki, wystawy planszowe i strony internetowe, a przede wszystkim dostępne w sieci cyfrowe archiwum wspomnień zawierające ponad dwieście spisanych wspomnień polskich Dzieci Holocaustu, zdjęcia, nagrania dźwiękowe i relacje wideo. Zapis Pamięci powstaje w ścisłej współpracy ze Stowarzyszeniem staraniem trzyosobowego zespołu autorów.

Spotkanie odbędzie się w dn. 22 kwietnia o godz. 18.00 w sali konferencyjnej w Gmachu im. St. Kierbedziów (ul. Koszykowa 26/28, Warszawa).

Adresy:

Stowarzyszenie „Dzieci Holocaustu” w Polsce:

https://dzieciholocaustu.org.pl

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Zapis Pamięci:

https://zapispamieci.pl

https://moirodzice.org.pl

https://ratowalisiesami.pl

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Renata Kozerska zaprasza na autorskie spotkanie
22 kwietnia 2024 r. godz. 18.30
Biblioteka ul. Koszykowa 26/28

Sala Konferencyjna (I piętro budynku Plomby), wstęp wolny

Katarzyna Wielka na tle
polsko-rosyjskich relacji w II poł. XVIII w.

prezentuje
dr Piotr Głuszkowski

historyk literatury w Katedrze Rusycystyki UW. Badania
to stosunki polsko-rosyjskie z naciskiem na wkład
Polaków w rozwój Syberii.

Zapraszamy na spotkanie autorskie z Izabelą Janiszewską pt. Wieczór z kryminałem – autorką znakomitych powieści gatunkowych. Pisarka zasłynęła bestsellerową trylogiąkryminalną o komisarzu Brunonie Wilczyńskim i dziennikarce Larysie Luboń – Wrzask (2020), Histeria (2020), Amok (2021). Talentu dowiodła w kolejnych tytułach, pisanych już poza wspomnianym cyklem: Niewybaczalne (2021), Apartament (2022), Ludzie z mgły (2023), W szponach (2023). Izabela Janiszewska doskonale odnajduje się zarówno w rozwijaniu tych samych postaci z powieści na powieść, jak i w tworzeniu fabuł zamkniętych w ramach jednej książki. W swoich dziełach klarownie łączy elementy sensacji, kryminału i thrillera, potrafi czerpać z autentycznych historii, które podporządkowuje nowej historii (jak na przykład zabójstwo dwuletniego Jamesa Bulgera w 1993 roku w Liverpoolu dokonane przez dwóch dziesięciolatków; ślady tej potwornej sprawy są podstawą głównego wątku w powieści Niewybaczalne). Autorce nieobce są także inspiracje popkulturowe. Uważny czytelnik W szponach odnajdzie konkretne sceny z Batmana i filmu Synalek (reż. Joseph Ruben, 1993) z Macaulayem Culkinem. Podczas spotkań autorskich Izabela Janiszewska zaczarowuje czytelników swoją osobowością i fascynującymi dedykacjami, do których przywiązuje wielką wagę. W Bibliotece na Koszykowej nie może być inaczej!

Spotkanie poprowadzą: dr Paweł Jaskulski i red. Piotr Kitrasiewicz.

Czas i miejsce: 16 kwietnia, godzina 18, sala konferencyjna w Gmachu im. St. Kierbedziów.

Zasłużony, niedoceniony, zapomniany...

Zygmunt Słomiński

Prezydent międzywojennej Warszawy

Sala konferencyjna I piętro "Plomby"

15. 04. 2024, godz. 17.00

Wstęp wolny.

Prof. Marian Marek Drozdowski to ceniony historyk, biografista i varsaviansta, profesor nauk humanistycznych. Przez dekady związany z Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk. Autor kilkudziesięciu książek poświęconych najnowszej historii Polski i wielkim postaciom naszych dziejów. Laureat licznych prestiżowych nagród, uhonorowany Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Zapraszamy.

Szanowni Państwo,

Zapraszamy do zapoznania się z nagraniem rozmowy z dr. Januszem Gmitrukiem, dyrektorem Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego. Pretekstem do spotkania jest najnowsza publikacja naszego gościa: „Szkice o ludziach i wydarzeniach: zeszyty historyczne „Zielonego Sztandaru” (Green Light Media, 2023).

Opowieść autora książki koncentruje się wokół kwestii związanych z historią polskiego ruchu ludowego na przestrzeni prawie stu trzydziestu lat. Rozmowa dotyczy m.in. stosunku mieszkańców wsi do powstań narodowych – od kościuszkowskiego aż po styczniowe, ukonstytuowania się sformalizowanego ruchu ludowego w 1895 r., jego losów w dwudziestoleciu międzywojennym, w okresie II wojny światowej i PRL-u, znaczenia kobiet w ruchu ludowym, a także celów, które przyświecały tej formacji niegdyś i określają aktywność jego członków obecnie.

Rozmowę poprowadziła dr Anna Karczewska (Dział Nowości Wydawniczych i Wydarzeń Kulturalnych).

Zapraszamy do obejrzenia rozmowy red. Piotra Kitrasiewicza z Wojciechem Tomczykiem, dramaturgiem teatralnym i scenarzystą filmowym, autorem między innymi „Norymbergii” oraz „Marszałka”.

Sławę i uznanie przyniósł naszemu gościowi dramat „Wampir”, nawiązujący do postaci seryjnego mordercy kobiet na Śląsku w latach 60. Oficjalnie był nim Zdzisław Marchwicki, którego skazano na śmierć i powieszono, ale niektórzy autorzy kwestionują ustalenia śledczych oraz  zebrany materiał dowodowy, stawiając hipotezę, że Marchwicki był tylko kozłem ofiarnym. Również Tomczyk w „Wampirze” szuka innego winnego i owszem znajduje, ale czy na pewno zamyka tym temat?

Renomę autora utrzymała „Norymberga”, rozpisany na dwie osoby (plus trzecią) dramat rozrachunkowy z PRL-em (podobnie zresztą jak „Wampir”), oparty na wyznaniach pułkownika wojskowych służb specjalnych obraz komunistycznego reżimu „zza kulis”. Emerytowany oficer opowiada młodej dziennikarce o niektórych ukrytych działaniach swojej „firmy”, a ich dialog w pewnej chwili przybiera formę wyrafinowanej gry, w której podmiotem staje się nieżyjący ojciec rozmówczyni, będący kiedyś jednym z „nich”.

W „Marszałku”, dramacie z akcją osadzoną w Belwederze roku 1933, obracamy się wśród historycznych postaci, takich jak kapitan, pisarz i podróżnik Mieczysław Lepecki, minister Józef Beck, gen. Bolesław Wieniawa-Długoszowski, eks-premierzy Aleksander Prystor, Kazimierz Bartel, Walery Sławek, a także – a raczej przede wszystkim – tytułowy marszałek czyli Józef Piłsudski. Dwa wątki wokół których zazębia się fabuła, to rzekomy plan koronacyjny Piłsudskiego oraz jego koncepcja wojny prewencyjnej przeciwko hitlerowskim Niemcom. Według Tomczyka, oba te projekty mogły uratować Polskę przed narodowym nieszczęściem lat 1939-1945. „Marszałek” doczekał się znakomitej inscenizacji w ramach Teatru Telewizji w roku 2017. W zrealizowanym w naturalnych plenerach widowisku wyreżyserowanym przez Krzysztofa Langa w zagraną z brawurą postać „Marszałka” wcielił się Mariusz Bonaszewski. Warto również wspomnieć o udanych realizacjach telewizyjnych  „Wampira” (2004, reż. Maciej Dejczer) oraz „Norymbergii” (2006, reż. Waldemar Krzystek). Wojciech Tomczyk napisał także dramaty: „Inka 1946”, „Imperium”, „Bezkrólewie” oraz inne. Otrzymał wiele nagród m.in. Grand Prix III Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu w roku 2003 oraz „Platynowy Opornik” - nagrodę za całokształt twórczości na festiwalu „Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci” w Gdyni (2015 r.). W 2019 roku uhonorowano go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za „wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy twórczej”.

Rozmowę z Wojciechem Tomczykiem można obejrzeć na stronie www.koszykowa.pl oraz na kanale YouTube Biblioteki. Zapraszamy.

Rozmowa z prof. Andrzejem Zawistowskim, poświęcona jego najnowszej pracy zatytułowanej "Koszykowa róg Stalina". Areszt Wewnętrzny Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Komitetu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego 1945-1956 (Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego, Warszawa 2023).

Prof. Zawistowski jest badaczem dziejów społecznych i gospodarczych, wykładowcą Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Był m.in. pracownikiem naukowym Muzeum Powstania Warszawskiego, jest autorem szeregu opracowań z zakresu historii najnowszej. Praca Koszykowa róg Stalina przywołuje jeden z najbardziej dramatycznych okresów powojennej historii Polski, opisując funkcjonowanie Aresztu Wewnętrznego MBP. Jego więźniami byli zarówno przedstawiciele przedwojennych elit, żołnierze i działacze podziemia niepodległościowego, jak i niemieccy zbrodniarze wojenni, członkowie Ukraińskiej Powstańczej Armii, pospolici przestępcy oraz odbywający kary dyscyplinarne funkcjonariusze MBP. Według niepełnych szacunków więzienie przeszło blisko 4 tysiące osób. Wśród nich wymienić można m.in.: Władysława Bartoszewskiego, Wiesława Chrzanowskiego, Leona Niemczyka, Witolda Pileckiego, Jana Rodowicza „Anodę”, Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę” i Kazimierza Świtalskiego.

Na nagraniu prezentowane są fotografie ekspozycji „Cele bezpieki. Areszt Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1945-1954” zorganizowanej przez Muzeum Powstania Warszawskiego.

 
Serdecznie zapraszamy do obejrzenia rozmowy.

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego we współpracy z Instytutem Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN zapraszają na spotkanie z dr. Karolem Juchniewiczem, archeologiem z Zakładu Cywilizacji Islamu IKŚiO PAN.

Temat: Na szlaku kadzidła i pieprzu - przygody polskich archeologów w Arabii Saudyjskiej

Spotkanie odbędzie się w dn. 10 kwietnia o godz. 18.00 w sali konferencyjnej w Gmachu im. St. Kierbedziów (ul. Koszykowa 26/28, Warszawa).

Historia polskich badań archeologicznych w Arabii Saudyjskiej jest wciąż dość młoda. Dr Karol Juchniewicz będzie przewodnikiem w opowieści o dwóch portach nad Morzem Czerwonym, Ajnunie i Dżeddzie, nierozerwalnie połączonych z handlem przyprawami i pielgrzymką - dwoma najważniejszymi zajęciami mieszkańców regionu Morza Czerwonego zarówno w czasach Cesarstwa Rzymskiego, jak i Kalifatu.

Patron spotkania: Fundacja na rzecz Badań nad Starożytnymi i Współczesnymi Kulturami Orientu przy Instytucie Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk UMBRA ORIENTIS, https://umbraorientis.pl/

Wydarzenie dostępne na kanale YouTube i naszej stronie koszykowa.pl