Tajlandia pod panowaniem nowego króla
13-tego października 2019 r. minęła trzecia rocznica śmierci panującego ponad 70 lat, króla Bhumibola Adulyadeja – Ramy IX, zaś pół roku temu – po okresie oficjalnej żałoby – koronowany został nowy król Tajlandii, Maha Vajiralongkorn, jego syn. Król jest tam także najwyższym autorytetem religijnym. Wydarzenia te stanowią dobry powód do zastanowienia się nad współczesną Tajlandią, kluczowym krajem Azji Południowo-Wschodniej.
Tajlandia, dawniej nazywana Syjamem, to buddyjskie królestwo (ortodoksyjnego buddyzmu Theravada) i kluczowy kraj regionu Azji Południowo-Wschodniej. Ongiś silne i zamożne królestwo, które zachwyciło francuskich posłów Ludwika XIV swym bogactwem i jako jedyne z całego regionu dzięki zręcznej polityce oparło się podbojowi kolonialnemu w XIX w. Po II wojnie światowej, choć poprzednio - po krótkim oporze - uległo Japonii i czasowo blisko z nią kooperowało, dzięki zręczności swojej dyplomacji, odbudowało swoje relacje z Aliantami i w grudniu 1946 zostało 55 – tym członkiem ONZ. W drugiej połowie XX wieku przeprowadzało modernizację w ścisłym sojuszu ze Stanami Zjednoczonymi, co przyniosło krajowi rozwój w różnych dziedzinach, prosperity i światową rozpoznawalność, lecz przyczyniło się również do wielu problemów społecznych i politycznych.
Dziś Tajlandia staje się coraz bardziej znana w Polsce i jest chętnie wybieranym kierunkiem urlopowym. Tajlandia to jednak nie tylko turystyka. To fascynująca mieszanka wielowiekowej, buddyjskiej kultury z zauważalną, acz dość powierzchowną okcydentalizacją. To kraj, który w skali regionu skutecznie się zmodernizował, lecz przy zachowaniu w dużej części tradycyjnej struktury społeczno-politycznej. To wreszcie kraj obecnie głęboko podzielony na dwa wrogie obozy polityczne, odzwierciedlające podziały społeczno-ekonomiczne w społeczeństwie. Czy rządy nowego króla Vajiralongkorna czyli Ramy X, który dopiero musi budować swój autorytet, zasypią te podziały? Jaka będzie rola wojskowych, w tym tych przebranych ostatnio w cywilne stroje? Jak ułożą się relacje w trójkącie dwór królewski-armia-społeczeństwo? Jaka jest przyszłość opozycyjnego, ludowego ruchu „czerwonych koszul? Jaka będzie rola nowobogackich i skorumpowanych klanów jak np. klan Shinawatra oraz dawnych elit?
Jak wygląda położenie międzynarodowe Tajlandii na tle coraz silniej rywalizujących ze sobą USA i Chin? Na te i inne pytania odpowiedź postarają się znaleźć: były ambasador w Tajlandii i znawca spraw Azji Wschodniej Krzysztof Szumski oraz politolog i kulturoznawca, specjalista od Azji Południowo-Wschodniej z Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu, Uniwersytetu Jagiellońskiego dr Michał Lubina.
Opracował dr M. Lubina, przy współpracy amb. K. Szumskiego
