„Rozwój społeczeństwa informacyjnego dzięki rozbudowie Mazowieckiego Systemu Informacji Bibliotecznej (MSIB II)” - projekt zrealizowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013 Priorytet II – Przyśpieszenie e-rozwoju Mazowsza Działanie 2.1 – Przeciwdziałanie wykluczeniu informacyjnemu

Poziom dofinansowania z EFRR: 85% Poziom dofinansowania ze środków budżetu województwa mazowieckiego: 15% 

Projekt został zrealizowany w okresie: 01.03.2009 – 31.12.2012 Beneficjent: Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy – Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego

Mazowiecki System Informacji Bibliotecznej

MSIB to zupełne przeciwieństwo tego, z czym powszechnie kojarzone są zwłaszcza mniejsze biblioteki. Mazowieccy bibliotekarze pod przewodnictwem Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy Biblioteki Głównej Województwa Mazowieckiego, postanowili udowodnić, że biblioteki to nie tylko rzędy półek z książkami, do których prowadzą kartkowe katalogi. Pokazali, że nie ominął ich postęp i potrafią komunikować się z użytkownikami, wykorzystując najnowsze narzędzia internetowe. Za ich pomocą wdrażają usługi zapewniające dostęp do rzetelnych i aktualnych informacji bez względu na czas i miejsce. Dzięki Mazowieckiemu Systemowi Informacji Bibliotecznej poszukiwanie ich staje się p rzyjemnością i rozrywką.

Celem Mazowieckiego Systemu Informacji Bibliotecznej jest połączenie systemów bibliotecznych obsługujących podstawowe zadania bibliotek z systemem portalowym, pozwalającym na dynamiczną prezentację informacji w Internecie oraz stworzenie jednolitego systemu informacji o zasobach bibliotek województwa mazowieckiego.

Do głównych funkcji systemu należy udostępnianie informacji, integracja czytelników z bibliotekami, promocja środowisk i instytucji partnerskich (biblioteki różnych typów, samorządy, instytucje pozarządowe, artyści, działacze społeczni), doskonalenie wiedzy zawodowej i integracja środowiska bibliotekarzy.

Przewiduje się, że rezultatem wdrożenia MSIB będzie zmniejszenie różnic wewnątrz regionu w zakresie dostępu do wiedzy, edukacji, informacji, jak również kształtowanie mazowieckiej świadomości regionalnej i wzrost świadomości lokalnej dzięki możliwości dostępu do danych o źródłach informacji na terenie Mazowsza. System MSIB przyśpiesza elektroniczną integrację bibliotek Mazowsza, a także przyczynia się do zmniejszenia marginalizacji bibliotek jako źródeł informacji oraz do wyrównania poziomu bibliotek publicznych. Wdrożenie systemu poprawia efektywności pracy bibliotek publicznych i wpływa na zwiększenie liczby użytkowników bibliotek.

Koncepcja MSIB-u zrodziła się w 2004 r. i wynikała z potrzeby przeciwdziałania zapóźnieniom związanym z komputeryzacją mazowieckich bibliotek publicznych. W 2004 r. Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego przeprowadziła szczegółową analizę w zakresie wyposażenia bibliotek publicznych w sprzęt komputerowy i systemy informatyczne.

Analiza wskazała, że większość placówek gminnych nie posiadała systemu bibliotecznego, albo posiadała system, który nie spełniał oczekiwań pracowników i użytkowników. Na bardzo niskim poziomie była internetowa prezentacja bibliotek oraz ich zasobów: 10% bibliotek Mazowsza miało własne strony internetowe, a tylko 6% udostępniało katalogi poprzez Internet, przy czym jedynie 4 biblioteki umożliwiały rezerwację zbiorów przez Internet, co stanowiło 1% ogólnej liczby bibliotek na Mazowszu.Wyniki analizy jednoznacznie wskazały, że nie możliwe było przeszukiwanie katalogów bibliotecznych on-line oraz rezerwacja i sprawdzenie stanu swojego konta. Nie istniały także systemy powiadomień bibliotecznych. Oprócz tego biblioteki nie posiadały odpowiedniego zaplecza teleinformatycznego, narzędzi informatycznych i sprzętu. Skutkiem tego stanu była ograniczona możliwość wymiany informacji oraz utrudniona współpraca między bibliotekami.

Aby przeciwdziałać tym niekorzystnym zjawiskom Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy podjęła dwojakiego rodzaju działania. Dzięki dotacjom celowym, otrzymanym od Sejmiku Mazowieckiego ok. 90% bibliotek publicznych zostało wyposażonych w komputery i system MAK. W ślad za tym, organizowane były szkolenia dla bibliotekarzy z zakresu pracy z komputerem i obsługi programu MAK. Drugim krokiem było rozpoczęcie budowy systemu informatycznego, który połączy rozproszone biblioteki w spójną sieć, zawierającą wspólne bazy katalogowe, portale informacyjne, a nawet platformę e-learningową.

Budowa systemu MSIB rozpoczęła się w czerwcu 2007 r. i była współfinansowana przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Zintegrowanego Programu Operacyj­nego Rozwoju Regionalnego.

Do realizacji etapu I przystąpiło 15 bibliotek powiatowych[1] oraz Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego – lider projektu. Biblioteki biorące udział w projekcie wyposażone zostały przez Bibliotekę Publiczną m.st. Warszawy w system Aleph oraz w sprzęt komputerowy. Pierwszy etap współpracy z bibliotekami powiatowymi polegał na tworzeniu katalogów w systemie Aleph. Należy zaznaczyć, że przed przystąpieniem do projektu wszystkie biblioteki powiatowe pracowały w programie MAK, dlatego w pierwszym etapie wdrażania MSIB, konieczna była konwersja baz z MAK-a do systemu Aleph. Nad prawidłową konwersją czuwał Dział Automatyzacji i Dział Uzupełniania i Opracowania Alfabetycznego Zbiorów Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy.

Kolejny obszar współpracy z bibliotekami powiatowymi obejmował budowę portalu informacyjnego. W tym celu w każdej bibliotece powołany został koordynator MSIB odpowiedzialny za:

• utworzenie bazy bibliotek działających na terenie danego powiatu, zawierającej ogólną charakterystyką zasobów poszczególnych bibliotek oraz szczegółową charakterystykę zasobu lokalnych źródeł,
• przeprowadzenie na terenie powiatu analizy zasobów gromadzonych poza bibliotekami publicznymi (charakterystyka, wyszczególnienie unikalnych zbiorów regionalnych oraz źródeł związanych z edukacją, kulturą, informacją publiczną i europejską) i informowanie o ich dostępności,
• sporządzenie wykazu instytucji z terenu powiatu, wytwarzających dane, informacje lokalne, dokumenty życia społecznego i inne źródła wiedzy o regionie,
• wybór potencjalnych partnerów, współdziałających w tworzeniu systemu informacji regionalnej na terenie powiatu oraz identyfikację i charakterystykę baz i serwisów uzupełniających MSIB, prowadzonych przez instytucje zewnętrzne, przydatnych w bieżącej pracy bibliotekarzy w systemie,
• bieżącą współpracę biblioteki powiatowej z siecią bibliotek gminnych w celu rozwijania systemu informacji o powiecie, jako elementu systemu informacji regionalnej,

budowę i aktualizację strony internetowej biblioteki oraz zamieszczanie w systemie aktualności i wydarzeń lokalnych.

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy - Biblioteka Publiczna Woje­wództwa Mazowieckiego w 2009 r. wystartowała w konkursie o dofinansowanie rozbudowy Mazowieckiego Systemu Informacji Bibliotecznej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazo­wieckiego.

Projekt uzyskał wynik 93,98% maksymalnej liczby punktów. Był to najwyżej oceniony projekt wśród projektów złożonych w Działaniu 2.1. w województwie mazowieckim.

Rozbudowa systemu zakładała przyłączenie do MSIB 142 bibliotek z 19 powiatów. Jest to grupa stano­wiąca znaczną część instytucji tego typu w województwie. Ze względu na brak odpowiednich warunków sprzętowych bibliote­ki wyposażone zostały w sprzęt komputerowy.

W 2009 r. większość mazowieckich bibliotek nie udostępniała przez Internet katalogu książek przez co większość czytelników zmu­szona była udać się osobiście do danej biblioteki i sprawdzić dostępność określonej pozycji. Biblioteki, które zostały przyłączone do projektu, posiadały system biblioteczny MAK. Jednakże ze względu na zmierzch MAK-a, dużo bibliotek mazowieckich zdecydowało się na wybór systemu MAK+, Mateusz lub KOHA. W związku z tym MSIB został zaprojektowany tak aby mógł scalić wszystkie rozproszone zasoby biblioteczne i udostępnić je za pomocą jednego interfejsu. W tym celu zakupiona została metawyszukiwarka MetaLib.

W ramach projektu do systemu podłączone zostały katalogi 142 placówek. Wkrótce zostaną podłączone także katalogi mazowieckich bibliotek specjalistycznych: pedagogicznych, uczelnianych oraz naukowych. Dzięki temu czytelnik będzie mógł znaleźć, zamówić i wypożyczyć interesującą go książkę w bibliotece znajdującej się najbliżej jego miejsca zamieszkania. Dla wygody użytkownika, lokalizacja wszystkich bibliotek zaznaczona została na mapie, a w wyborze ciekawej lektury pomogą mu publikowane przez bibliotekarzy bieżące informacje o zakupionych nowościach wydawniczych oraz linki najpopularniejszych serwisów z recenzjami książek, dyskusjami o nich i wywiadami z pisarzami.

Dzięki za­kupowi systemu MetaLib Mazowiecki System Informacji Bibliotecznej zapewnia swoim użytkownikom:

- przeszukiwanie zawartości katalogów bibliotecznych, jak również przeszukiwanie różnego typu innych źródeł informacji ściśle powią­zanych z przedmiotem wyszukiwania,

- przeszukiwanie różnego rodzaju baz danych, bibliograficznych i pełnotekstowych, czasopism elektronicznych, repozytoriów cyfrowych ftp.,

- przeszukiwanie katalogów różnego typu bibliotek bez względu na sy­stem biblioteczny, którym dysponują.

Każda biblioteka uczestnicząca w projekcie posiada także własną stronę internetową (nie ponosząc żadnych kosztów z tworzeniem i utrzy­maniem stron www, a bibliotekarze mogą zakładać własne konta e-mailowe z domeną msib.pl).

Z myślą o środowisku bibliotekarskim stworzony został serwis Dla bibliotekarzy, którego celem jest dostarczanie in­formacji potrzebnych pracownikom informacji, aktywizacja i integracja środowiska. W serwisie tym publikowane są m.in. aktualne wiadomości ze świata bibliotecznego, nowości wydawnicze, kalendarz wydarzeń bibliotecznych (konferencje, szkolenia, spotka­nia), informacje przydatne w pracy każdego bibliotekarza i pracownika. Niektóre biblioteki uczestniczące w projekcie wykorzystują czat w prowa­dzeniu działalności kulturalnej, np. spotkania z autorami „na czacie" lub prowadzą blogi.

W ramach rozbudowy MSIB stworzono również w bibliotekach biorących udział w projekcie ponad 160 punktów swobodnego dostępu do Internetu (tzw. PIAP).

Dzięki współpracy bibliotek z urzędami, organizacjami non-profit i instytucjami kultury, w Mazowieckim Systemie Informacji Bibliotecznej powstał informator lokalny który zawiera informacje ułatwiające życie codzienne. Systematycznie powiększają się bazy danych dotyczące służby zdrowia (szpitali, przychodni, poradni podstawowych i specjalistycznej opiece zdrowotnej) czy dysponujących ofertą rekreacyjną oraz edukacyjną. Portal dysponuje bogatą ofertą dotyczącą środowisk lokalnych, są to m.in. wykazy sołtysów czy informacje związane z funkcjonowaniem administracji publicznej.

MSIB to także praktyczna pomoc w zorganizowaniu wypoczynku. Użytkownik portalu znajdzie tu bazę adresową i linki biur podróży, wykaz punktów gastronomicznych, noclegów agroturystycznych czy informacje o aktywnym wypoczynku. Uzupełnieniem oferty turystycznej jest niezwykle przydatna baza zabytków z fotografiami obiektów i ich szczegółowym opisem.

Mazowiecki System Informacji Bibliotecznej to również źródło informacji dla varsavianistów i miłośników mazowieckiej historii, tradycji i kultury. Zainteresowani dotrą do niej poprzez udostępnianą online bibliografię Warszawy i województwa mazowieckiego, a dostęp do pełnych tekstów książek, czasopism i innych dokumentów związanych z regionem ułatwi im Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa (http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra).

MSIB to także edukacja i rozrywka. Biblioteki tworzące portal regularnie zamieszczają aktualności z tego zakresu dotyczące wydarzeń kulturalnych, zapowiedzi imprez lokalnych (nierzadko pokłosiem ich są wystawy wirtualne).

Mazowiecki System Informacji Bibliotecznej jest pierwszą w Polsce próbą integracji instytucji publicznych na tak dużą skalę. Jest to przed­sięwzięcie charakteryzujące się zarówno dużą innowacyjnością techno­logiczną, jak i organizacyjną. Powstała w jego wyniku struktura będzie umożliwiała sprawne zarządzanie informacją dużej liczby instytucji publicznych oraz prowadzonymi przez nie katalogami bibliotecznymi, zasobami cyfrowymi oraz witrynami internetowymi. Mamy nadzieję, że realizacja drugiego etapu MSIB wpłynie na podniesienie poziomu życia społeczeństwa oraz większą dostępność do informacji i wiedzy Mazowsza.

1. Strama, Katarzyna (2006). Mazowiecki System Informacji Bibliotecznej. Bibliotekarz, nr 12, s. 19-21

2. Strojek, Agnieszka (2009). Mazowiecki System Informacji Bibliotecznej. W: Nowe technologie w bibliotekach publicznych. Materiały z VIII ogólnopolskiej konferencji pt. „Automatyzacja bibliotek publicznych” Warszawa, 26-28 listopada 2008 r. Górska, E. (red.) Warszawa: Wydawnictwo SBP, s. 129-134

3. Strojek, Agnieszka (2009). Mazowiecki System Informacji Bibliotecznej. Wola Czytania, nr 2 (05), s. 18

4. Strojek, Agnieszka (2011). Mazowiecki System Informacji Bibliotecznej – doświadczenia i wyzwania. W: Regionalne sieci współpracy – strategie, narzędzia, realizacje. Materiały z IX ogólnopolskiej konferencji pt. „Automatyzacja bibliotek publicznych” Warszawa, 25-26 listopada 2010 r. Materska, K. (red.) Warszawa: Wydawnictwo SBP, s. 77-82

5. Mazowiecki System Informacji Bibliotecznej – nowa jakość bibliotek (2012). Rzeczpospolita, 10 grudnia, nr 288, A6

Kontakt

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy – Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego

ul. Koszykowa 26/28 00-950 Warszawa, skr. poczt. 365

1. Redakcja portalu: Agata Tymoszuk

tel. 22 537 41 73

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

2. Opieka techniczna nad portalem: Dział Informatyki

tel. 22 537 41 95

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Załączniki:

Plik	Opis	Rozmiar
Wykaz Partnerów	Wykaz partnerów projektu Mazowiecki System Informacji Bibliotecznej	31 kB