Biblioteka na Koszykowej zaprasza na wystawę malarstwa Marii Wollenberg-Kluza i pokaz rękopisów zaprzyjaźnionych z nią pisarzy i innych artystów, takich jak m. in.: Zbigniew Jerzyna, Piotr Kuncewicz, Roman Śliwonik, Krzysztof Gąsiorowski, Zygmunt Trziszka, Jerzy Leszin-Koperski, Eugeniusz Kabatc, Marek Wawrzkiewicz, Andrzej Zaniewski, Józef Szajna, Wojciech Siemion. Z tych wspólnych inspiracji powstało wiele utworów nawiązujących do obrazów autorki. Można powiedzieć, że zarówno malarka jak i pisarze mieli podobne, wręcz wspólne postrzeganie współczesnej rzeczywistości i bardzo podobną wrażliwość. Większość z wymienionych pisarzy była skupiona wokół już historycznych asocjacji, tj. Współczesność, Hybrydy.

W trakcie trwania wystawy zaplanowane jest spotkanie z poetką i pisarką Reną Marciniak-Kosmowską, która zaprezentuje swoją najnowszą książkę powstałą również na bazie przyjacielskich relacji z Marią Wollenberg-Kluza, książkę o ekfrazie analizowanej na przykładzie twórczości malarki. Odniesie się również do nowej książki już nieżyjącego Zbigniewa Jerzyny Światło i cienie, będącej poetycką analizą malarstwa. Zaplanowane jest również spotkanie wspomnieniowe Orientacji Hybrydy, które poprowadzi Jan Rodzeń, szef Klubu Księgarza w Warszawie wraz z zaproszonymi gośćmi, jeszcze żyjącymi świadkami wulkanu talentów literackich tamtych czasów. Terminy obu spotkań podamy wkrótce.

Wystawa: 6 września - 31 października w godzinach otwarcia Biblioteki

Wernisaż: 17 września g. 18.00

Miejsce imprezy:

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy – Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego

Ul. Koszykowa 26/26, Warszawa

sala na parterze budynku Plomby

(wejście przez szklane rozsuwane drzwi)

Maria Wollenberg-Kluza - malarka polska, prekursorka współczesnego nurtu malarstwa refleksyjnego, wywodzącego się i nawiązującego w twórczości do polskiego koloryzmu i symbolizmu. Mieszka i tworzy w Warszawie. Autorka licznych publikacji o sztuce oraz kuratorka wystaw. Jest córką malarza Piotra Wollenberga. W domu rodzinnym często bywali koledzy ojca, absolwenci warszawskiej ASP, m.in.: Michał Boruciński, Halina i Leon Michalscy, Stanisław Poznański, Piotr Potworowski oraz środowisko malarzy z Lublina i Kazimierza Dolnego: Antoni Michalak czy Zenon Kononowicz. W 1967 r. Maria zamieszkała w Warszawie u profesora Stanisława Szczepańskiego – malarza z grupy Kapistów. Tam mogła często spotykać Jana Cybisa i Hannę Rudzką-Cybisową. Ten okres był bardzo ważny dla rozwoju artystki. Ukształtował silniejsze zainteresowanie polskim koloryzmem. W latach 1967–1973 studiowała na Wydziale Malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1973 roku otrzymała dyplom z wyróżnieniem, z malarstwa w pracowni znanego kolorysty Tadeusza Dominika oraz aneks do dyplomu z tkaniny artystycznej u Wojciecha Sadleya. W latach 1973–1975 odbyła staż asystencki w ASP w Warszawie. Urządziła bardzo wiele wystaw indywidualnych w kraju i zagranicą. Pierwsza miała miejsce w 1967 r. Brała udział w licznych wystawach zbiorowych – ogólnopolskich i międzynarodowych oraz w prezentacjach polskiej sztuki za granicą.Jej obrazy reprezentują malarstwo refleksyjne, przenikane innymi formami wyrazu artystycznego, tj. muzyka, poezja, filozofia, teatr, taniec etc. W twórczości artystki widać zainteresowania antykiem. Pozostaje ona w silnym związku z kulturą grecką i rzymską. Na płótnach Marii W. Kluzy wyraźnie odnaleźć można fascynację poezją Norwida, a także wieloma współczesnymi poetami i pisarzami polskimi. Jako wychowanka Tadeusza Dominika, Maria Wollenberg-Kluza kontynuuje zainteresowanie koloryzmem. Modyfikuje go nieco poprzez elementy ekspresjonizmu i symbolizmu. Maluje najczęściej monotematyczne cykle po 20-30 prac, m.in.: „Ludzie w mieście”, „Człowiek i maszyna”, „Katedry”, „Impresje poetyckie”, „Gra wyobraźni”, „Zwierzenia matki”, Impresje hiszpańskie” „SALIGIA – siedem grzechów głównych”, „Rozmyślania i modlitwy”, „Pejzaże polskie”. Posługując się metaforą w swej twórczości, podejmuje tematy ludzkiego życia. Nawiązuje również do tematyki sakralnej. Jest autorką m.in. wizerunku Matki Bożej w Sanktuarium na warszawskich Siekierkach oraz dwóch obrazów związanych tematem z objawieniami, mającymi miejsce w latach 1943–1949 w Warszawie, a także szeregu obrazów do kościoła w Duczkach i inne, jak „Drzewo Życia”, „Tryptyk Fatimski”, „Ks. Jerzy Popiełuszko”. Z uznaniem o Marii Wollenberg-Kluzie wyrażał się Józef Szajna, malarz i wybitny reżyser teatralny, prezes Polskiego Oddziału Stowarzyszenia Kultury Europejskiej z siedzibą w Wenecji.

Zapraszamy!

***

Roman Śliwonik

"GEST albo TO CO DOSTRZEGŁEM W OBRAZACH MARII WOLLENBERG-KLUZA"

Obrazom i wierszom

zdarza się czasem żyć

jak tajemnicom stworzonym przez nas

ktoś je ujawnia Obnaża kolor Uwalnia dźwięk

i wtedy

zaczyna się coś dziać w przestrzeni

W powietrzu W świecie

jest jeszcze coś prócz nas

samotność

nie prześwietla wszystkiego na wylot

nie przepala niemo

jest jeszcze kolor

odebrany pustce

drgający na płótnie

Jest słowo

wyłowione nie wiadomo skąd

Ale widzimy i słyszymy siebie Chcemy siebie nazwać

w tej wzgardliwej ciszy

a kolor mówi sam

włókno po włóknie zabrane przestrzeni

samo się nią staje

obrazy to dziwne świetliste wnętrza

zawieszone w powietrzu

niebie

tak wielki gest

uczynić może człowiek

stworzyć i otworzyć kolor Zamknąć przestrzeń

w niej własnym gestem Tworzyć inne

namalowane Oswojone

łagodne Wrogie Nagie Ostre

czasem stygmaty i symbole

ale już nasze

można z nimi żyć

gestem rozjarzyć lub zaciemniać

odległość między nami

 ludzką

i jeszcze można na wyobrażenie swoje

zaludnić przestrzeń

I może choć na krótki moment

pustkę zawstydzić Upokorzyć

tu uwięziona I tu zamknięta

niech pełznie pełga po płótnie

niech je wypełnia

i

niech siebie widzi

Zima 1988

wiersz do katalogu do wystawy z okazji Nagrody im. Jana Cybisa, Warszawa, Galeria Test, 1988 r.