2010.11.09 Elementarze świata z kolekcji Stefana Pateji ze Słowacji w 100 lecie wydania elementarza Mariana Falskiego

belka platforma

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy – Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego
brała udział w projekcie Regionalna Platforma Informacyjna – Kultura na Mazowszu

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy
Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego

i Instytut Słowacki w Warszawie

mają zaszczyt zaprosić na wystawę:

Elementarze świata

z kolekcji Štefana Pateji

ze Słowacji

w 100 lecie wydania

elementarza

Mariana Falskiego

9 listopada 2010 r. godzina 17³⁰

Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy,
ul. Koszykowa 26, gmach im. St. Kierbedziów,
wejście III, sala konferencyjna

Relacja z wernisażu

W 2010 roku mija sto lat od pierwszego wydania elementarza Mariana Falskiego. Ta unikatowa książka, której kolejne wydania towarzyszyły polskim pierwszoklasistom przez co najmniej 70 lat, została wydana w roku 1910 w Krakowie, pod tytułem Nauka czytania i pisania dla dzieci. Autorem ilustracji był grafik i malarz młodopolski Jan Rembowski.

Od tamtej pory elementarz Falskiego był wielokrotnie wznawiany, zarówno w okresie dwudziestolecia międzywojennego, jak i podczas II wojny (za granicą). Po wojnie miał wiele wydań, wszystkie ukazały się nakładem Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych (dawniej Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych). Ich ilustratorami byli: Tadeusz Gronowski, Jerzy Karolak i Janusz Grabiański. W Wydawnictwach Szkolnych i Pedagogicznych ukazały się także dwa reprinty elementarza Falskiego: w 2003 „zielony”, z ilustracjami Jerzego Karolaka, zaś w roku bieżącym, z okazji setnej rocznicy, reprint Nauki czytania i pisania dla dzieci.

Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy, starsza od pierwszego elementarza Mariana Falskiego zaledwie o 3 lata, uczciła setną rocznicę jego wydania uroczystym wieczorem, na który złożyły się: konferencja z udziałem najbliższej rodziny Profesora Falskiego oraz z udziałem pana Štefana Petei – właściciela unikatowej kolekcji elementarzy świata, a także wystawa przygotowana przez Instytut Słowacki i Bibliotekę Publiczną m. st. Warszawy, w tym przez jej dział specjalny - Muzeum Książki Dziecięcej. Podczas konferencji goście wysłuchali referatu prof. Wandy Grelowskiej z Wyższej Szkoły Lingwistycznej w Częstochowie na temat edukacyjnych walorów dzieła Falskiego oraz wypowiedzi znakomitych gości – krewnych Profesora, a także wspomnianego już Štefana Petei. Na wystawie pokazano elementarze tego słowackiego kolekcjonera oraz elementarze ze zbiorów Muzeum Książki Dziecięcej. Oprócz kolejnych wydań elementarza Mariana Falskiego zaprezentowano dziewiętnastowieczne „abecadlniki” oraz elementarze przedwojenne – polskie i zagraniczne. Książkom towarzyszyły plansze obrazujące historię elementarzy, przygotowane przez Bibliotekę im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie, a także tablice pokazujące kolejne wydania elementarza Mariana Falskiego przygotowane przez WSiP. Uroczystość prowadziła Ewa Gruda. Wśród honorowych gości byli przedstawiciele Instytutu Słowackiego, z jego dyrektorem, panią Heleną Jacošovą, przedstawiciele Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych i czasopisma „Biblioteka”. Była również autorka wielu artykułów dotyczących elementarza Falskiego, a zarazem inicjatorka spotkania, pani Renata Zaborska. Wśród zaproszonych gości byli pisarze (m.in. Liliana Bardijewska, Anna Onichimowska, Zofia Beszczyńska), ilustratorzy (Grażyna Lange, Krystyna Lipka-Sztarbałło, Bohdan Butenko), tłumacze (Margherita Bacigalupo), a także liczni redaktorzy, bibliotekarze i nauczyciele. Były także dzieci (z grupy teatralnej „Bajowa Gromadka”), do których przede wszystkim są kierowane elementarze.