Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy – Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego
brała udział w projekcie Regionalna Platforma Informacyjna – Kultura na Mazowszu
Projekt Przebudowa Biblioteki Głównej Województwa Mazowieckiego w Warszawie. Etap II został sfinansowany przez Unię Europejską, ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, oraz przez Województwo Mazowieckie (w ramach wkładu własnego).
Zapraszamy na kolejną Debatę Międzynarodową:
30 lat od upadku Jugosławii.
Jakie perspektywy dla Bałkanów Zachodnich?
Debata odbyła się 1.07.2021 (czwartek) o godz. 18:00
na stronie internetowej Biblioteki: www.koszykowa.pl
Goście:
prof. Magdalena Rekść – Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych, Uniwersytet Łódzki
prof. Agata Domachowska – Wydział Humanistyczny, UMK Toruń
prof. Konrad Pawłowski – UMCS Lublin, Instytut Europy Środkowej
Moderacja:
dr Agnieszka Bryc - UMK Toruń
dr hab. Tomasz Stępniewski - prof. KUL, IEŚ
30 lat minęło od rozpadu Jugosławii. Nasi goście opowiedzą o tym, jak rozpadało się to wielonarodowe państwo, czy możliwy był scenariusz aksamitny, a także jak państwa postjugosłowiańskie przeszły okres transformacji. Zapytamy o to, jak wykorzystały 3 dekady? Czy bardziej związane są już z NATO i UE? A może wciąż z Rosją? Jakie problemy wciąż przed nimi?
Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy -
Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego
we współpracy z
Zakładem Studiów Azjatyckich Uniwersytetu SWPS
i Oddziałem Warszawskim TPP-Ch
w ramach cyklu czwartkowych spotkań o Azji Wschodniej
Debaty Azjatyckie
zapraszają na spotkanie dyskusyjne on-line:
Chrześcijaństwo w Chinach u schyłku cesarstwa i echa tego okresu obecnie
Zagadnienie przedstawi sinolog, doktorant w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Nankińskiego:
Mgr Marcin Damek
Moderator:
Ambasador Krzysztof Szumski
Prelekcja odbywa się na stronie Biblioteki www.koszykowa.pl
Pytania można wcześniej zgłaszać do moderatora na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
W trakcie debaty można przesyłać pytania na Youtube
Spotkanie będzie również dostępne w Archiwum na kanale Youtube
( https://www.youtube.com/playlist?list=PLDZalUEvk-GNaiDClmiFp8fI2x0utg50F)
Zapraszamy także na stronę Zakładu Studiów Azjatyckich, gdzie są dostępne różne materiały i nasze publikacje,
jak też na stronę Biblioteki, gdzie znajdą Państwo informacje także o innych debatach na tematy międzynarodowe Biblioteki wraz z archiwum: http://www.koszykowa.pl/dla-czytelnikow/home/debaty-miedzynarodowe
***
Chrześcijaństwo, choć nie będące rodzimą religią Chin, dotarło do Państwa Środka już w VIII wieku n.e. W epoce nowożytnej do kraju zawitały rozpowszechnione w Europie wielkie tradycje religijne: katolicyzm (XVI w.) i prawosławie (XVIII w.).
W międzyczasie (XVII w.), panowanie w Chinach utrwaliła mandżurska dynastia Qing. Pomimo początkowo poprawnych stosunków między dworem a misjami chrześcijańskimi, różnice doktrynalne i kwestie polityczne doprowadziły do edyktów zakazujących szerzenia tej religii.
Taki stan trwał do XIX wieku. Wówczas dynastia Qing borykała się z rosnącą korupcją dworu, eksplozją demograficzną, nierównościami ekonomicznymi przy niskiej mobilności społecznej. Niestabilność pogłębił konflikt z Imperium Brytyjskim: wojny opiumowe otworzyły większe możliwości penetracji Chin przez mocarstwa kolonialne, a chrześcijańskie misje (zwłaszcza protestanckie) uzyskały większe możliwości działania.
Wszystkie wątki te miały wpływ na Powstanie Tajpingów. Trwające czternaście lat (1851-1864) wystąpienie zbrojne dotknęło większą część południowych i wschodnich Chin, a w jego wyniku zginęło (wedle różnych szacunków) od co najmniej 20 do nawet 100 milionów ludzi. W wojnę zaangażowane były mocarstwa zachodnie, a obcokrajowcy walczyli jako ochotnicy po obu stronach konfliktu.
Skutki powstania okazały się dalekosiężne i przyczyniły się do różnych interpretacji wyżej opisanego okresu. Zachodzi pytanie, na ile Tajpingowie byli „chrześcijańskim powstaniem”? Jak ten okres ten postrzegany jest w Chinach i poza nimi? Na te i inne pytania udzieli odpowiedzi Marcin Damek.
Marcin Damek – absolwent sinologii UW, doktorant w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Nankińskiego. Obecnie kończy w języku chińskim doktorat pt. „Związki Misji Bazylejskiej z Tajpingami”. Skupia się w niej na analizie wzajemnych kontaktów między dwoma stronami, by odkryć nowe wątki dotyczące historii powstania. Poza tym, kończy prace nad książką o Warszawie (w języku chińskim i angielskim) w ramach serii „World Peace Cities” pod patronatem UNESCO, mająca na celu przedstawić miasta doświadczone zniszczeniami II wojny światowej, które stanęły przed problemem powojennego procesu pokoju i pojednania.
(Oprac. Marcin Damek)
Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego zaprasza do obejrzenia debaty:
Dzieci Kremla: nowa generacja w Rosji
Spotkanie odbyło się w trybie online w dniu 10 czerwca. Gośćmi debaty są autorzy raportu „Druga generacja elity władzy w Rosji”:
prof. Agnieszka Legucka, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Grupa Uczelni Vistula
Bartosz Bieliszczuk, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych
Moderacja: dr Agnieszka Bryc, UMK
Elita władzy w Rosji stoi przed wyzwaniem zapewnienia sobie przyszłości. Jest nią nowa generacja rządzących Rosją „dzieci Kremla”, czyli potomkowie rosyjskich polityków i oligarchów. Równolegle dojrzewa nowa generacja młodych opozycjonistów, głównie miejskich aktywistów oraz pokolenie wychowane na mediach społecznościowych i You Tube. Kto będzie rządził Rosją „po Putinie”, którzy młodzi przejmą stery rządów i jak bardzo pokoleniowo zmienia się Rosja? Na te i inne pytania odpowiedzą autorzy raportu PISM „Dzieci Kremla” prof. Agnieszka Legucka i Bartosz Bieliszczuk.
Zapraszamy!
Zapraszamy do obejrzenia webinarium organizowanego przez Bibliotekę Publiczną m.st. Warszawy Bibliotekę Główną Województwa Mazowieckiego oraz Instytut Europy Środkowej:
Wyszehradzcy sąsiedzi Polski. 30 lat Grupy Wyszehradzkiej
Goście:
Prof. Marcin Czyżniewski: Wydział Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Dr Łukasz Lewkowicz: Zespół Wyszechradzki w Instytucie Europy Środkowej w Lublinie, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Andrzej Sadecki: Doktorant na Uniwersytecie Karola w Pradze
Moderatorzy:
dr Agnieszka Bryc: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
prof. Tomasz Stępniewski: Instytut Europy Środkowej w Lublinie, Katolicki Uniwersytet Lubelski
Grupa Wyszehradzka kończy 30 lat istnienia. Warto podsumować jej historyczne źródła współpracy Polski, Czech, Węgier oraz Słowacji, zapytać o osiągnięcia i trudności, które stały na drodze tej środkowoeuropejskiej inicjatywy. Na jej przyszłość rzutować będą aktualne procesy oraz zmiany międzynarodowe, a także coraz trudniejsze otoczenie międzynarodowe, czego ostatnio doświadczyli Czesi w relacjach z Rosją.
Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy -
Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego
we współpracy z
Zakładem Studiów Azjatyckich Uniwersytetu SWPS
i Oddziałem Warszawskim TPP-Ch
w ramach cyklu czwartkowych spotkań o Azji Wschodniej
Debaty Azjatyckie
zapraszają na spotkanie dyskusyjne on-line:
Japonia w 2021 roku, czyli czas zmian, wyzwań i podsumowań
Zagadnienie przedstawia:
Dr Olga Barbasiewicz
Moderator:
Ambasador Krzysztof Szumski
Prelekcja odbyła się na stronie Biblioteki: www.koszykowa.pl w dniu 27 maja 2021 roku. Spotkanie jest dostępne w Archiwum na kanale Youtube
( https://www.youtube.com/playlist?list=PLDZalUEvk-GNaiDClmiFp8fI2x0utg50F)
Zapraszamy także na stronę Zakładu Studiów Azjatyckich, gdzie są dostępne różne materiały i publikacje, jak też na stronę Biblioteki, gdzie znajdą Państwo informacje także o innych debatach Biblioteki na tematy międzynarodowe wraz z archiwum: http://www.koszykowa.pl/dla-czytelnikow/home/debaty-miedzynarodowe
***
Japonia w 2021 roku, czyli czas zmian, wyzwań i podsumowań w polityce wewnętrznej i zagranicznej
27 maja 2021
Gdy we wrześniu 2020 roku tekę premiera Japonii objął Yoshihide Suga, do historii przechodziły działania najdłużej urzędującego premiera Shinzo Abe. Japonia pozostawała odizolowana od reszty świata ze względu na pandemię koronawirusa, a rząd przełożył najbardziej spektakularne wydarzenie, które miało pokazać nowoczesność i pozycję Japonii, czyli Igrzyska Olimpijskie Tokio 2020.
Chociaż rok 2021 nie doszedł nawet do półmetka, na japońskiej scenie politycznej i społecznej można zaobserwować ogromne zmiany, pokazujące wchodzenie Japonii w zupełnie nową fazę. Poczynając od rezygnacji prezesa Komitetu Organizacyjnego Igrzysk Tokio 2020, Yoshiro Mori (jednocześnie byłego premiera) związaną z seksistowskim komentarzem wobec uczestniczek zebrania komitetu. Kończąc na aktywnym ruchu #metoo wśród japońskich kobiet, którego twarzą stała się Shiori Ito, który stał się przyczynkiem do wzrastania roli kobiet i przeciwdziałaniu przemocy wobec nich, poniekąd kontynuując założenia womenomics propagowanego przez premiera Abe.
Z punktu widzenia polityki zagranicznej, najważniejszym wydarzeniem było objęcie stanowiska prezydenta przez Joe Bidena w USA. Stany Zjednoczone mocno pokazały rolę Japonii w sojuszu. Suga został pierwszym zagranicznym liderem, który spotkał się bezpośrednio z nowo urzędującym, amerykańskim prezydentem. Sojusz japońsko-amerykański zacieśnia się bowiem ze względu na rosnące zagrożenie ze strony Chin. Japonia staje się więc stopniowo bardziej partnerem, a nie tylko zależnym od “wielkiego brata”, sojusznikiem USA w Azji Wschodniej.
(Oprac. Olga Barbasiewicz)
Dr Olga Barbasiewicz - politolożka i japonistka. Adiunkt w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu, WSMiP UJ. Wykładowca Uniwersytetu SWPS. Konsultant biznesowy na rynki azjatyckie, ze szczególnym uwzględnieniem Japonii. Kurator wystaw pokazywanych w Azji i Europie. Autorka i redaktorka kilkudziesięciu książek i artykułów naukowych.
Strona na Facebooku: Dr Olga Barbasiewicz - Strona główna | Facebook
LinkedIn: (2) Olga Barbasiewicz, Ph.D. | LinkedIn
Zapraszamy na kolejną Debatę Międzynarodową:
Kreml on-line. Strategia Rosji w sieci
Gość: prof. Agnieszka Legucka, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Grupa Uczelni Vistula
Moderacja: dr Agnieszka Bryc, UMK
Rosja jest mocarstwem informacyjnym, które cyberprzestrzeń oraz sferę informacji uznaje za obszar swojej przewagi. Internet stał się domeną rywalizacji z Zachodem i to w tej sferze prowadzi ofensywne działania. Wspomogła Brytyjczyków w decyzji o brexicie, Amerykanów w wyborze Donalda Trumpa w 2016 r., skutecznie promuje dyplomację szczepionkową (Sputnik V), a także idee antyczepionkowe oraz spiskowe mające na celu podważanie zaufania do mechanizmów demokratycznych, nauki i faktów. O tym jak wygląda strategia on-line Rosji, jakie są jej mechanizmy oraz cele, jak ją rozpoznać i przeciwdziałać rozmawiamy z ekspertką z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, prof. Agnieszką Legucką.
Debata w trybie online dostępna jest na kanale You Tube Biblioteki.
Zapraszamy!
Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego
we współpracy z
Zakładem Studiów Azjatyckich Uniwersytetu SWPS
oraz
Oddziałem Warszawskim TPP-Ch
w ramach cyklu czwartkowych spotkań o Azji Wschodniej
Debaty Azjatyckie
zapraszają na spotkanie dyskusyjne on-line:
CZY BIRMA JEST SKAZANA NA RZĄDY WOJSKOWE?
Zagadnienie przedstawił:
Prof. dr hab. Bogdan Góralczyk
Moderator:
Ambasador Krzysztof Szumski
********
Czy Birma jest skazana na rządy wojskowe?
Nad ranem 1 lutego 2021 r., w dniu w którym miał się zebrać wybrany na podstawie demokratycznych wyborów w listopadzie ub.r. birmański parlament – Hluttaw, doszło do kolejnego, czwartego już zamachu stanu w ostatnich ponad siedmiu dekadach historii Związku Mjanmy (d. Birmy). Dotychczasowa szefowa administracji państwa, a wcześniej noblistka Aung San Suu Kyi, podobnie jak prezydent Win Myint oraz najwyższe kierownictwo zwycięskiej w wyborach Narodowej Ligi na rzecz Demokracji (NLD) trafili do aresztu. Na czele państwa stanął dotychczasowy szef armii, zwanej Tatmadaw, starszy generał Min Aung Hlaing, którego rządy napotkały na bezprecedensowy społeczny opór. Armia zderzyła się ze społeczeństwem, ogołoconym z demokracji. Pojawiły się znamiona wojny domowej, a na pograniczach ożywiły się etniczne partyzantki. Dokąd to wszystko zmierza? Jakie będą dalsze losy Aung San Suu Kyi, Tatmadaw i całego państwa? Co ta niestabilna i groźna sytuacja w Mjanmie oznacza dla jej sąsiadów, Chin, Indii, państw ASEAN? Rodzi się wiele pytań, na które będzie usiłował odpowiadać prof. Bogdan Góralczyk, były ambasador w tym państwie, który właśnie wznowił uaktualnione i rozszerzone, doprowadzone do obecnego wojskowego zamachu, wydanie swego tomu „Złota Ziemia roni łzy. Esej birmański”.
Biogram prelegenta
Profesor zw. dr hab. Bogdan J. Góralczyk - Politolog, sinolog, dyplomata, publicysta. W latach 2003-2008 ambasador RP w Królestwie Tajlandii, Republice Filipin i Związku Myanmar (d. Birma). Wcześniej, w latach 1991-98 przebywał na placówce dyplomatycznej na Węgrzech. Był też szefem Gabinetu Ministra SZ RP. W latach 2016-20 dyrektor Centrum Europejskiego UW, którego jest pracownikiem. Specjalizacja: współczesne stosunki międzynarodowe, w tym szczególnie globalizacja i wyzwania globalne, Chiny, Azja Wschodnia i Południowo-Wschodnia na arenie międzynarodowej, pozycja międzynarodowa UE i integracja europejska, problematyka węgierska. Autor wielu książek. Ostatnie ważniejsze to m.in. „Złota Ziemia roni łzy. Esej birmański” (2011, nowe, rozszerzone wydanie 2021), „Wielki Renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje” (2018) oraz „Węgierski syndrom Trianon” (2020). Autor kilkudziesięciu prac naukowych w pracach zbiorowych i periodykach. Od 2020 r. Przewodniczący Rady Naukowej kwartalnika „Studia Europejskie – Studies in European Affairs”. Ma za sobą pobyty i wykłady na wielu uczelniach i instytutach naukowych w świecie – od Budapesztu, Granady czy Rygi, po New Delhi, Tajpej na Tajwanie czy Pekin i Xiamen w ChRL. Stale współpracuje z: dziennikiem „Rzeczpospolita”, portalami ObserwatorFinansowy.pl oraz www.nowakonfederacja.pl Jest częstym gościem w radiu TOK FM, TVN BiS oraz innych stacjach i programach.
Zapraszamy do obejrzenia webinarium organizowanego przez Bibliotekę Publiczną m.st. Warszawy Bibliotekę Główną Województwa Mazowieckiego oraz Instytut Europy Środkowej:
Państwa bałtyckie: transformacja, bezpieczeństwo, nowe technologie
Webinarium dostępne jest również na kanale You Tube Biblioteki.
Co wpływa na ich politykę, jak postrzegają zagrożenia i dlaczego należą do najbardziej nowoczesnych państw świata? Czy ich problemem jest tylko Rosja? Dlaczego Estonia jest @państwem i co to oznacza dla Polski?
Na te i inne pytania odpowiedzą eksperci:
prof. dr hab. Kazimierz Musiał – Uniwersytet Gdański, Kierownik zespołu badawczego - Pracowni badań interdyscyplinarnych Europy nordycko-bałtyckiej i Arktyki / wiceprzewodniczący Rady Instytutu Europy Środkowej w Lublinie
dr Aleksandra Kuczyńska Zonik - Katolicki Uniwersytet Lubelski, Kierowniczka Zespołu Bałtyckiego w Instytucie Europy Środkowej
Bartosz Chmielewski – Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie / "Przegląd Bałtycki"
Moderacja:
Zapraszamy do obejrzenia webinarium organizowanego przez Bibliotekę Publiczną m.st. Warszawy Bibliotekę Główną Województwa Mazowieckiego oraz Instytut Europy Środkowej.
Moderacja:
Prelegenci:
Wśród poruszonych tematów znalazły się między innymi: Ukraina i Białoruś to kluczowe republiki byłego ZSRR w projekcie odbudowy pozycji imperialnej Rosji. Demonstracje na Białorusi zostały stłumione przez władze, lecz nie nastrój protestacyjny. Sytuacja w Donbasie ponownie zaczyna eskalować. Jakie scenariusze wchodzą w grę? Zwłaszcza, że w Rosji również odczuwalne jest napięcie polityczne. Władza wprawdzie się konsoliduje, lecz zachodzi coraz bardziej zauważalna zmiana w społeczeństwie. Czy Aleskiej Nawalny może być game changerem?
Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego we współpracy z Zakładem Studiów Azjatyckich Uniwersytetu SWPS w ramach cyklu czwartkowych spotkań o Azji Wschodniej Debaty Azjatyckie zapraszają na spotkanie dyskusyjne on-line:
Chińskie prowincje wobec „Pasa i Szlaku”
Zagadnienie przedstawi: Prof. UŁ dr hab. Dominik Mierzejewski
Moderator: Ambasador Krzysztof Szumski
Debata odbędzie się 25 marca 2021 r. (czwartek), w godz. 18.00-19.30
Prelekcja odbędzie się online na stronie Biblioteki www.koszykowa.pl
Pytania można wcześniej zgłaszać do moderatora na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
W trakcie debaty można przesyłać pytania na Youtube.
Spotkanie będzie również dostępne w Archiwum na kanale Youtube ( https://www.youtube.com/playlist?list=PLDZalUEvk-GNaiDClmiFp8fI2x0utg50F ) .
Zapraszamy także na stronę Zakładu Studiów Azjatyckich, gdzie są dostępne różne materiały i nasze publikacje, jak też na stronę Biblioteki, gdzie znajdą Państwo informacje także o innych debatach na tematy międzynarodowe Biblioteki wraz z archiwum: http://www.koszykowa.pl/dla-czytelnikow/home/debaty-miedzynarodowe
_______________________________________________________________________________________________________________________________________
Potocznie przyjmuje się, że inicjatywa „Pasa i Szlaku”, zaanonsowana przez przewodniczącego Xi Jinpinga we wrześniu 2013 r. w Astanie, to centralnie planowana strategia. Jednak przyglądając się uważniej należy zauważyć, że gros inicjatyw międzynarodowych Pekinu jest wynikiem równoważenia interesów graczy szczebla prowincjonalnego, a Pekin troszczy się o zachowanie unitarnego statusu ChRL. Do takich wniosków dochodzimy po analizie powoływania do życia „korytarzy gospodarczych”, m.in. północnego korytarza z Rosją (prow. Heilongjiang) oraz południowego Bangladesz-Chiny-Indie-Mjanma (BCIM EC), co było inicjatywą władz prowincji Junnan. Podobnie było z inicjatywą „Pasa i Szlaku” kiedy władze Chongqingu, wspólnie z międzynarodową korporacją Hewlett Packard, lobbowały w Pekinie celem utworzenia połączenia kolejowego do Duisburga a to tworzyło potrzebę rozmów na szczeblu centralnym między Pekinem a Moskwą. I takie rozmowy zostały podjęte w czasie wizyty premiera Wen Jiabao w 2012 roku. Otwarcie połączenia kolejowego Chongqing-Duisburg spowodowało „efekt kuli śniegowej” i kolejne miasta i prowincje rozpoczęły promowanie własnych połączeń kolejnych. Wkrótce było ich kilkadziesiąt, ale nie było to wynikiem strategii ChRL, a rywalizacji horyzontalnej w specyficznym i hybrydowym państwie unitarnych jakim są współczesne Chiny. Z czasem jednak władze w Pekinie uznały, iż „Pas i Szlak” będzie jednym z narzędzi w chińskiej polityce zagranicznej.
Wykład przygotowany w oparciu o badania realizowane w projekcie finansowanym przez Narodowe Centrum Nauki UMO 2017/25/B/HS5/02117 „Role władz lokalnych w chińskiej polityce zagranicznej” oraz opublikowane w monografii „China’s Provinces and the Belt and Road Initiative”, New York, London Routledge 2021.
Temat debaty przedstawi profesor Dominik Mierzejewski.
(Opr. D. Mierzejewski)
Biogram
Dr hab. Dominik Mierzejewski, prof. UŁ: kierownik Ośrodka Spraw Azjatyckich; profesor nadzwyczajny w Zakładzie Azji Wschodniej Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego, doktor habilitowany w dziedzinie nauki społecznych w dyscyplinie nauki o polityce (Uniwersytet Warszawski, 2014); specjalizuje się w zakresie retoryki dyplomacji chińskiej, chińskiej polityki zagranicznej w ujęciu regionalnym, oraz rozwoju polityczno-ekonomicznego Chin współczesnych; studia na Shanghai International Studies University, staż w the Heritage Foundation, staż podoktorski w Chińskiej Akademii Nauk Społecznych; kierownik w projektach Narodowego Centrum Nauki, Komisję Europejską (HORIZON 2020), Ministerstwo Spraw Zagranicznych czy KGHM; autor licznych publikacji poświęconych problematyce Chin współpczesnych; członek zespołów redakcyjnych „Azja Pacyfik”, „Sinologia Hispanica” oraz “Journal of Contemporary Eastern Asia”.
![]() |
Jak dojadę? Wskazówki dojazdu dostępne w serwisie jakdojade.pl |